Acanthosis nigricans
آکانتوز نیگریکانس اصطلاحی پزشکی برای اشاره به تیره و ضخیم شدن بخشهایی
از پوست است که معمولاً در زیربغل، گردن و کشاله ران دیده میشود.
آکانتوز نیگریکانس به خودی خود بیماری محسوب نمیشود ولی میتواند علامت
وجود یک بیماری باشد. این بیماریها هم معمولاً جدی نیستند اگرچه گاه پیش
میآید که آکانتوز نیگریکانس علامت سرطان است.
علایم و نشانهها
به لکهای پوستی ضخیم، قهوهای- خاکستری یا سیاه گفته میشود. این لکهای
پوستی، خشک، زبر و خشن هستند، چیزی شبیه به مخمل. هم چنین احتمال خارش آن
هم هست.
این لکهها قابلیت رشد در هر جایی از بدن را دارند اما اغلب دور گردن، زیر
بغل، دور کشاله ران و گاهی اوقات جاهایی از پوست که چیندار است، دیده
میشوند. بعضی اوقات هم پوست روی مفاصل انگشتهای دست و پا، لبها و کف دست
و پا نیز آسیب میبیند.
این لکها اغلب به مرور زمان و به کندی رشد میکنند اما لکهایی که رشد و
پخششان سریع است، به احتمال فراوان با سرطان در ارتباط هستند. در این موارد
دهان، زبان، گلو، بینی و نای هم در معرض خطرند.
هم چنین امکان دارد روی این لکههای پوستی، ضایعاتی ریز شبیه به انگشت رشد کنند که به «پاپیلوماتوز» معروف هستند.
لکها سرانجام با درمان مشکل پدید آورندهشان، از بین میروند.
علت آکانتوز نیگریکانس چیست؟
آکانتوز نیگریکانس معمولاً چیز بی ضرری است اما میتواند علامت یک مشکل
جدیتر باشد؛ بنابراین بهتر است برای معاینه به پزشک مراجعه کنید. برای
پیدا کردن دلیل آن، آزمایش خون میتواند مفید باشد تا قند خون و سطح
هورمونهای بدن سنجیده شوند؛ هم چنین ممکن است به آزمایشهای بیشتری مثل
آندوسکوپی یا عکسبرداری با اشعه ایکس نیاز باشد.
از دلایل اصلی آن میتوان به اینها اشاره کرد:
چاقی
آکانتوز نیگریکانس اغلب نتیجه چاقی است. چاقی سبب مقاومت برابر انسولین
میشود و در نتیجه سطح هورمون انسولین در خون بالا میرود و روی سلولهای
پوست اثر میگذارد. مقاومت برابر انسولین باعث دیابت نوع 2 میشود،
بنابراین آکانتوز نیگریکانس میتواند هشدار دهد که در معرض دیابت هستید یا
دیابت گرفتهاید.
سندرومها و هورمونها
آکانتوز نیگریکانس گاهی اوقات نشان دهنده وجود مشکلی مربوط به سندرومها یا هورمونها است، مثل:
- سندروم تخمدان پلی کیستیک
- سندروم کوشینگ
- آکرومگالی
- کم کاری تیروئید
به این نوع عارضهها آکانتوز نیگریکانس سندرومی گفته میشود.
داروها
بعضی از مواقع، این عارضه توسط داروهایی مثل انسولین و کورتیکو استروئیدها
یا هورمون درمانی (نظیر هورمون رشد) یا قرصهای ضدبارداری ایجاد میشود.
ژن
به ندرت ناشی از ژنهای موروثی است. معمولاً هم وقتی رخ میدهد که فقط یکی از والدین مبتلا به آن باشند.
سرطان
اگر لک تیره، ناگهانی ایجاد شود و به سرعت پخش شود، ممکن است نشانه سرطان
(به خصوص سرطان معده) باشد که به آن آکانتوز نیگریکانس بدخیم می گویند. این
عارضه نادر است و معمولاً میانسال ها و پا به سن گذاشتهها را درگیر
میکند و ربطی هم به وزن ندارد. شدت آن بیشتر است و احتمال دارد روی دهان،
زبان و لبها اثر بگذارد و پوست نیز به خارش بیفتد.
درمان آکانتوز نیگریکانس چگونه است؟
راه اصلی درمان آکانتوز نیگریکانس، از بین بردن بیماری است که لک پوستی از
عوارض آن به شمار میرود. با برطرف شدن بیماری، لکه هم محو یا به شدت کمرنگ
میشود و پوست ظاهر بهتری پیدا میکند.
راههای درمانی که توصیه میشود، میتواند شامل اینها باشد:
- کم کردن وزن، تغییر رژیم غذایی و خوردن دارو برای کاهش سطح انسولین خون
- خوردن دارو برای کنترل سطح هورمونها
- اگر به داروها حساسیت دادهاید، تغییر آنها و خوردن داروهای دیگر
- جراحی، شیمی درمانی و پرتودرمانی برای سرطان
برای خلاص شدن از دست لکهای پوستی، روش خاصی وجود ندارد اما متخصص پوست
میتواند کرم یا داروهایی را به شما معرفی کند که پوست ظاهر بهتری پیدا
کند.